25/4/23
Data: 25 de Abril de 2023
- Ata un 20% de doentes de COVID desenvolve diferentes síntomas despois da enfermidade.
- A Xunta apoia a investigación en rehabilitación de doentes de COVID persistente a través do proxecto COPERIA, no que colaboran 3 pemes e 2 organismos de investigación.
- O proxecto combina diferentes tecnoloxías disruptivas e innovadoras para identificar os doentes en risco de desenvolver COVID persistente, anticipar gromos incapacitantes e facilitar a rehabilitación física, neurolóxica e psicolóxica dos seus usuarios.
- COPERIA permitirá aforrar custos ó sistema sanitario e facilitar a vida ós doentes queixados de COVID persistente. A iniciativa conta co apoio da APCE, asociación que representa a doentes desta enfermidade
- A aplicación COPERIA-Lite, que inclúe serious games, pode descargarse xa de Google Play
- O proxecto está a realizar tres ensaios clínicos, con arredor de 300 pacientes, no Hospital Universitario de Ourense
Santiago de Compostela, 10 de abril de 2023.- Unha plataforma que permite a diagnose, empoderamento, rehabilitación personalizada e xestión clínica de pacientes afectados por COVID persistente. Isto é COPERIA, un ambicioso proxecto de tres pemes e dous organismos de investigación galegos que o vindeiro mes de abril rematará cos ensaios clínicos tras dezaoito meses de traballo colaborativo. Cunha abordaxe innovadora e traballo con pacientes reais, o sistema permite o cribado de persoas con COVID persistente, axúdalles aos pacientes a anticipar brotes de síntomas incapacitantes, potencia o desenvolvemento de novas ferramentas de rehabilitación personalizadas, e facilita a xestión diaria dos pacientes por parte dos profesionais.
O consorcio COPERIA está formado por Bahía Software, imaxin|software, 10METS, a Fundación Biomédica Galicia Sur, o Grupo de Tecnoloxías Multimedia Vigo e o Laboratorio de Informática Aplicada da Universidade de Vigo. Unha parte fundamental do proxecto é a colaboración dos profesionais do Hospital de Ourense do SERGAS, onde se persegue a validación clínica dos desenvolvementos. O proxecto conta igualmente coa colaboración da Asociación de Pacientes COVID Persistente España (ACPE), que confirmou o seu interese nunha iniciativa tan necesaria para o colectivo.
O COVID persistente é aínda unha enfermidade descoñecida e onde se necesita máis investigación e achega de novas solucións para a recuperación dos pacientes. Neste marco, as empresas e organismos do consorcio plantexaron unha hipótese de traballo completamente nova e disruptiva. O I+D de COPERIA céntrase en algoritmos de aprendizaxe automática e modelos probabilísticos de pequenos conxuntos de datos. A complexidade da información tratada fixo necesario o emprego de técnicas de intelixencia artificial, claves para predicir, recomendar e axudar aos pacientes.
COPERIA (Covid Presistente Intelixencia Artificial) incide en tres factores fundamentais: a diagnose (DICOPERIA), a rehabilitación física (ECA COPERIA REhab) e na rehabilitación cognitiva (ECA COPERIA Cog). A plataforma tecnolóxica desenvolvida axuda na xestión da COVID persistente tanto por médicos como pacientes. Nela empréganse tecnoloxías diagnósticas que, mediante intelixencia artificial, permiten a estratificación de pacientes e a avaliación dos seus síntomas. O obxectivo final é a mellora das condicións das persoas afectadas, mediante tratamentos de rehabilitación física e cognitiva, así como información, sobre a enfermidade.
Juan Prieto, Xefe de proxectos de Bahía Software e xefe técnico do proxecto, que traballou na plataforma técnica, sinala que “O noso obxectivo ó desenvolver a plataforma é poder proporcionar un medio sinxelo e fácil de usar para que os doentes poidan ter acceso a súa información, contidos de interese e acceso ós programas de rehabilitación en calquera parte usando o seu terminal móbil ou tablet”. Igualmente, o sistema “está preparado para poder integrarse facilmente con sistemas sanitarios existentes, para facilitar o fluxo de información entre os diferentes profesionais sanitarios que permitan un mellor servizo ó doente usando tecnoloxías disruptivas que permitan avisar se se vai sufrir un brote incapacitante ou que permita detectar se un paciente é susceptible de desenvolver COVID persistente”.
No ámbito da rehabilitación física, púxose en marcha unha plataforma dixital inspirada nas recomendacións clínicas máis recentes sobre a rehabilitación de pacientes coa enfermidade. O programa baséase na propia xestión que fai a persoa afectada, nunha dosificación individual do exercicio e nun seguemento individualizado por profesionais con ampla experiencia en rehabilitación.
Miguel Aragón, coordinador do proxecto en 10METS, considera que a rehabilitación física é un compoñente esencial e insubstituíble para a mellora da calidade de vida do paciente e o seu prognóstico. É necesario dotar aos pacientes de opcións para cumprir con este tratamento. A telerehabilitación, do mesmo xeito que noutras patoloxías crónicas, é apoiada pola evidencia científica como unha alternativa necesaria, viable e segura. Coa opción dixital conseguimos eliminar algunhas das principais barreiras da adherencia dos pacientes no cumprimento do tratamento con exercicio. Por outra banda, a metodoloxía seguida por 10 mets na plataforma facilita a consecución dos obxectivos terapéuticos apoiándose en tres pilares: a individualizando das pautas das guías clínicas; o apoio constante dun titor, experto sanitario; e a formación do paciente no seu autocontrol.
Finalmente, en canto á rehabilitación cognitiva, desenvolveuse unha batería de serious games, deseñados para adestrar capacidades mentres se usan. O programa de traballo realízase de forma online en dispositivos móbiles -teléfonos intelixentes ou tabletas- con pacientes con síntomas de deterioro cognitivo. Ademais de axudar na recuperación, a utilización dos xogos aporta información clínica que axudará no seu tratamento. Os xogos, baseados en técnicas de neurosicoloxía e nas evidencias científicas sobre pacientes con COVID persistente, abordan cuestións como a memoria a longo prazo, a aprendizaxe verbal, a memoria de traballo, a velocidade de procesamento ou a función executiva.
Diego Vázquez, socio director de imaxin|software, pensa que “se os ensaios clínicos son positivos, será unha ferramenta moi importante na axuda ós pacientes de COVID persistente”. Ao respecto dos xogos, apunta que “son unha ferramenta xa contrastada no ámbito educativo e formativo e que agora tamén poden ser de moita importancia en terapias de rehabilitación”.
O pasado mes de decembro, os membros do proxectos publicaron en Google Play a aplcación COPERIA-Lite que inclúe o serious games. O obxectivo desta app é que calquera poida descargala e participar do proxecto como voluntario. As persoas que o fagan teñen a posibilidade de practicar cos xogos dispoñibles, de tal forma que os responsables do proxecto coñezan as puntuacións máis típicas en cada un deles e avaliar correctamente o grao de alteración cognitiva dos pacientes do ensaio e o seu grao de mellora ao longo do tempo. A app está dispoñible na seguinte ligazón: https://play.google.com/store/apps/details?id=com.bahiasoftware.lite.coperia
Unha das pezas claves para o desenvolvemento de COPERIA son os pacientes que, nun número superior aos 300, están a participar nas tres análises clínicas, un proceso no que traballa o Complexo Hospitalario Universitario de Ourense e do que en breve se coñecerán os resultados.
O orzamento do proxecto ascende a 766.949,73 €, dos cales 643.247,78 €, proceden dunha axuda concedida ao amparo da resolución do 3 de decembro de 2021 pola que se conceden axudas do programa Conecta COVID para proxecto de I+D+i relacionados coa COVID-19 que favorezan a recuperación e a transición dixital das pemes galegas, cofinanciadas polo Fondo Europeo de Desenvolvemento Rexional (FEDER) da Unión Europea dentro do programa operativo FEDER Galicia 2014-2020 (código de procedemento IN852D 2021/20).
Na presentación oficial de COPERIA, no mes de novembro de 2002 en Ourense, o conselleiro de Sanidade, Julio García Comeseña, sinalou que se trata dunha iniciativa “moi potente a nivel sanitario, pero tamén tecnolóxico, xa que reflicte a implicación de diversas empresas do sector que contribúen a xerar retorno no tecido empresarial”. “Un traballo novidoso, pioneiro en Galicia, e que pon ao servizo da cidadanía as ferramentas máis punteiras”, afirmou.
A COVID PERSISTENTE
A infección por SARS-CoV-2 provoca diferentes manifestacións, agrupadas baixo o termo COVID-19, sendo a infección respiratoria aguda (IRA) a máis coñecida. A IRA debida ao SARS-CoV-2 inclúe diferentes afeccións respiratorias e varía desde un resfriado común ata unha pneumonía grave con síndrome de dificultade respiratoria, shock séptico e insuficiencia orgánica múltiple. Ademais, estímase que polo menos o 10% dos pacientes infectados con SARS-CoV-2 non se recuperan completamente e desenvolven síntomas persistentes e incapacitantes despois da infección aguda.
Algúns artigos científicos máis recentes elevan esta porcentaxe de pacientes con COVID persistente ao 15-20% dos infectados. Isto sitúa a case 27.000 pacientes en Galicia e ao redor de 800.000 a nivel nacional. Todos estes pacientes presentan síntomas variados que provocan importantes graos de discapacidade e custos sanitarios moi elevados. Identificáronse máis de 200 síntomas diferentes asociados ao COVID persistente.
Neste contexto, xorde o proxecto COPERIA, posto en marcha en colaboración coa Unidade de COVID Persistente do Hospital de Ourense e dirixido ao desenvolvemento e validación clínica dunha plataforma multidisciplinar e integral baseada na intelixencia artificial para o diagnóstico, o empoderamento, a rehabilitación holística e personalizada, así como a xestión clínica dos pacientes afectados por COVID persistente.
PARTICIPANTES NO PROXECTO COPERIA
BAHÍA SOFTWARE é unha empresa tecnolóxica fundada a principios de 1999 por profesionais con experiencia no sector das Tecnoloxías da Información e no ámbito da Saúde e da Saúde. Apostando dende o principio pola innovación tecnolóxica e a calidade do software, para acadar un alto nivel de satisfacción e actuar como fonte de creación de emprego tecnolóxico en Galicia. Durante este tempo, o crecemento da empresa foi constante, en parte como consecuencia da política de investir os beneficios na propia empresa, capitalizándoa para afrontar retos cada vez máis grandes e ambiciosos. Esta evolución consolidouse ao orientar os esforzos da compañía cara a proxectos innovadores, centrados en sectores estratéxicos que xerarán demanda tecnolóxica nos próximos anos.
A FUNDACIÓN BIOMÉDICA GALICIA SUR (FBGS) é unha entidade sen ánimo de lucro que xestiona os fondos de investigación, desenvolvemento e innovación dos centros do sistema sanitario público galego (SERGAS) das áreas sanitarias de Vigo, Ourense e Pontevedra. A Fundación conta con profesionais de todas as especialidades médicas, cunha ampla experiencia en investigación clínica e que traballan en coordinación cun equipo de investigadores básicos. O principal obxectivo da FBGS é o fomento da investigación, a innovación e a transferencia de coñecemento desenvolvida nos centros sanitarios públicos do sur de Galicia, sendo fundamental para iso o establecemento de alianzas con outras institucións, tanto públicas como privadas, interesadas na materia. de saúde e biomedicina.
GTM-UVIGO está recoñecido pola Xunta de Galicia como Grupo de Crecemento Potencial. As súas principais liñas de investigación son: tecnoloxía da fala en galego e castelán, recoñecemento biométrico (locutor e facial) de persoas, tratamento de imaxes, investigación de tratamento da linguaxe de signos e acústica arquitectónica e submarina.
LIA2-UVIGO é un grupo de investigación da Escola Superior de Enxeñaría en Informática da UNIVERSIDADE DE VIGO cuxas principais liñas de investigación son: tratamento de imaxes, simulación e optimización, enxeñería aeroespacial, informática gráfica e informática biomédica. Dentro deste último apartado, traballa fundamentalmente no ámbito da inmunoloxía e a patoloxía e na análise de variables fisiolóxicas, fundamentalmente a frecuencia cardíaca.
IMAXIN|SOFTWARE é unha empresa galega fundada en 1997 especializada no desenvolvemento de aplicacións multimedia para a educación, a formación e a comunicación cunha ampla experiencia no desenvolvemento de xogos serios, aplicados e gamificación. Tamén é especialista en procesamento da linguaxe natural (PNL) e localización de software en diferentes idiomas.
10METS é unha empresa galega que nace no ano 2020 co obxectivo de ofrecer aos pacientes crónicos diversas opcións para a súa recuperación física. Froito do coñecemento e experiencia de máis de 20 anos no ámbito da rehabilitación cardio-metabólica, implantamos unha metodoloxía integral centrada na adhesión a longo prazo aos cambios de hábitos saudables. Comezamos con patoloxías de alta prevalencia e cunha alta recomendación de exercicio nas pautas clínicas pertinentes. O obxectivo é prestar un servizo a todas as enfermidades nas que a ciencia médica recomende o exercicio físico como parte do tratamento tanto na opción presencial como HOME.
MÁIS INFORMACIÓN
Web oficial do proxecto: www.coperia.com
Conta de Twitter do proxecto: @proyCOPERIA
Contacto técnico do proxecto: innovacion@bahiasoftware.es
Contacto de prensa: comunicacion@imaxin.com